Dưới thời phong kiến, thương cảng chính của miền Bắc là Vân Đồn và Phố Hiến, còn Hải Phòng chỉ là bãi lầy thưa vắng gọi là bến Ninh Hải có mấy xóm chài lưới nhỏ thuộc địa phận của tỉnh Hải Dương. Địa điểm này lần đầu tiên được nhắc đến vào năm 1857 với cái tên Cửa Cấm (trong báo cáo của phái đoàn Ckeczkows- ki). Sau này được một số sĩ quan Pháp tổ chức thám sát với ý đồ khai lộ cửa sông tuyến đường thuỷ lên Vân Nam (Trung Quốc) và đặt quân cảng.